Zanim zaczniemy omawiać dodatkowe narzędzia wprowadzone w wersji 2023, warto podkreślić fakt, że w bieżącej wersji, zgodnie z komunikatem w wersji poprzedniej, zostały usunięte funkcje związane ze starszą metodą tworzenia przekrojów (tzw. widoki/przekroje zbrojenia).

Jeśli do wersji 2023 wczytamy projekt zawierający starsze przekroje - zostaną one bezpowrotnie przekonwertowane do 2D.

Z tego powodu, bardziej niż zwykle, korzystnym może okazać się instalacja wersji 2023 „obok” poprzedniej wersji - zamiast aktualizacji poprzedniej wersji do wersji 2023. Jeśli potrzeba jest otwarcia i edycji projektu, który wykonany jest przy użyciu starszych przekrojów - otwórzmy go w wersji max. Allplan 2022.

Pamiętajmy, że w Allplanie na kluczu licencyjnym danej wersji możemy uruchomić wersje poprzednie, czyli np. posiadając klucz Allplan 2023 możemy mieć na danym stanowisku zainstalowane wersje poprzednie (aż do wersji 2016 włącznie) i uruchamiać je na tym samym kluczu w zależności, która wersja jest nam w obecnej chwili potrzebna.

Poniżej znajdują się wybrane funkcjonalności, które zostały dodane lub rozbudowane w wersji 2023 programu Allplan.

1. Nowy sposób instalacji programu

Pełen plik instalacyjny (ok. 4Gb) został zastąpiony małym plikiem .exe, który pobiera wymagane składniki z Internetu podczas samego procesu instalacji.

Instalator pobiera tylko składniki, które zostaną zaznaczone w oknie instalatora (brak konieczności pobierania np. wszystkich języków czy bibliotek, których nie potrzebujemy instalować).

Ten sposób instalacji pozwala zaoszczędzić miejsce na dysku, ale też ułatwia pobieranie i instalowanie programu z uwzględnieniem ostatnich poprawek.

2. Zmiany w interfejsie

Ikony na Pasku zadań, które były grafikami rastrowymi, zostały zastąpione przez obrazy wektorowe - to poprawia ostrość ikon. Jest to szczególnie zauważalne w przypadku większych ekranów/rozdzielczości oraz przy większych ikonach.

Skalowalny Pasek zadań - ikony dopasowują się teraz automatycznie do szerokości ekranu - w przypadku, gdy ikony nie mieszczą się na ekranie - program nie pozwoli na ich „rozwinięcie” do mniejszych ikonek.

Pasek wyszukiwania - funkcja przeszukuje teraz również narzędzia, które nie są dostępne z poziomu Paska zadań.

Rozszerzone podpowiedzi - Użytkownik może włączyć (w Dostosuj obszar roboczy -> Dostosuj) „Rozszerzone podpowiedzi”. Po najechaniu na funkcję, znajdującą się na Pasku zadań, zostanie wyświetlony krótki opis narzędzia, a w przypadku niektórych narzędzi również animacja prezentująca sposób wykorzystania narzędzia.

Fly mode - jest to nowy sposób manipulacji przestrzenią roboczą. Ruch kamery odbywa się przy pomocy klawiatury (WSAD QE, kółko i prawy przycisk myszy). Ten sposób manipulacji pozwala na „spacerowanie” po obszarze roboczym. Trzymając wciśnięty SHIFT przyspieszamy ruch kamery.

Domyślna skala odniesienia - w oknie właściwości projektu znajdziemy nowe ustawienie domyślnej skali - wprowadzona tu wartość skali będzie przypisywana do nowo tworzonych plików rysunkowych. Można powiedzieć, że wcześniej domyślną skalą była zawsze 1:100, gdyż po otwarciu każdego nowego pliku rysunkowego, miał on przypisaną skalę 1:100, którą oczywiście później można było modyfikować.

3. Wskaźnik tekstu, tekst wielowierszowy

Polecenie Wskaźnik tekstu zostało wyposażone w funkcjonalności takie jak:

-> Możliwość dodawania wielu linii i rozgałęzień

-> Niezależne wł. formatu dla każdej linii (po drugim kliknięciu aktywowane są wł. wybranej linii)

-> Jeśli utworzona jest pozioma linia - jest ona w całości przesuwana w momencie zmiany położenia tekstu oraz zmieniana jest jej długość w zależności od długości tekstu

-> Modyfikacja możliwa jest za pomocą wyświetlanych uchwytów

Tekst wielowierszowy:

-> Możliwość regulacji szerokości tekstu za pomocą uchwytów

-> Właściwość tekstu wielowierszowego może zostać wyłączona w palecie właściwości

4. Widoki i przekroje

Dość dużo ciekawych zmian znajdziemy w zakresie funkcji związanych z tworzeniem widoków i przekrojów skojarzonych.

Uwaga!!! - zgodnie z zapowiedzią „Widoki/przekroje zbrojenia” zostały usunięte w wersji 2023 - przy otwarciu projektu są one konwertowane do 2D (o czym poinformuje nas komunikat przy instalacji). Zaleca się wykonać instalację wersji 2023 „obok” wersji 2022 jeśli w projektach były używane starsze funkcje do tworzenia przekrojów (gdyż jeśli otworzymy taki projekt na wersji 2023, starsze widoki i przekroje zostaną bezpowrotnie przekonwertowane do 2D).

-> Nowe metody tworzenia widoków
Tworząc widok możemy wybrać obiekty, które mają być widoczne na widoku (wcześniej mogliśmy pokazać np. wszystkie obiekty, po czym ukryć te, których nie chcemy widzieć - było to czasochłonne w przypadku np. pokazania tylko jednego obiektu).

Kierunek tworzenia widoku może zostać wskazany bezpośrednio na podstawie wskazanej płaszczyzny (bez potrzeby uprzedniej zmiany kierunku spojrzenia w oknie roboczym), co znacznie przyspieszy tworzenie widoków na niestandardowych kierunkach (połacie dachu, ukośne ściany, blachy połączeń stalowych itp.)

-> Automatyczne wymiarowanie widoków i przekrojów
W ustawieniach opisów widoków i przekrojów znajdziemy przyciski, które pozwolą nam automatycznie wprowadzić na rysunku wymiary liniowe lub koty wysokościowe. Przechodząc do ustawień tych opisów możemy zdecydować m.in. jakie elementy mają zostać automatycznie opisane.

Dodatkowo w tym samym obszarze znajdziemy więcej ustawień dotyczących samego tekstu, przede wszystkim możliwość ustalenia odsunięcia opisu oraz skali widoku/przekroju.

-> Modyfikacja zbiorcza widoków i przekrojów
Wartym uwagi jest fakt, że przy modyfikacji zbiorczej widoków/przekrojów (funkcja „Modyfikuj widok/przekrój) możemy modyfikować jeszcze więcej parametrów (wyświetlanie linii przekroju, ustawienia etykiet, odsunięcie opisu, wymiarowanie, dodaj/usuń elementy).

-> Dodaj/Usuń również dla zbrojenia
W wersji 2023 możemy wykorzystać polecenie "Dodaj/Usuń elementy" również do ukrycia lub pokazania zbrojenia na widoku lub przekroju.

-> Tryb szkieletowy dla elementów gotowych
W ustawieniach widoków i przekrojów znajdziemy Checkbox: "Elementy gotowe jako model szkieletowy" - pozwala to na wyświetlanie elementów gotowych, które są schowane wewnątrz bryły jako linie ciągłe. Ustawienia to jest niezależne od ustawienia sposobu wyświetlania "Linii ukrytych" w Ustawieniach formatu.

5. Zestawy atrybutów

Przechodząc do właściwości projektu Użytkownik uzyskał możliwość tworzenia tzw. „Zestawów atrybutów”. Obok informacji „Szablon zestawu atrybutów” znajdziemy przycisk, którym np. skopiujemy istniejący szablon o nazwie „IFC Common”, a następnie przejdziemy do jego edycji.

Dzięki temu możemy sami tworzyć zestawy atrybutów i przypisywać je do konkretnych typów obiektów IFC (np. IfcColumn - dla słupa, ale też możemy tworzyć własne typy obiektów IFC).

Pozwala to na uzyskanie wymaganego zestawu atrybutów dla właściwie każdego typu obiektu - rozszerza to możliwości zarządzania atrybutami w technologii BIM.

6. BIM, wymiana danych IFC i inne

W ramach eksportu IFC otrzymaliśmy nowy przycisk, który pozwala na wybranie aktualnie wczytanych plików rysunkowych jako plików użytych do eksportu IFC. Przycisk jest widoczny już w oknie wyboru ścieżki i formatu - nie ma teraz konieczności przechodzenia do okna z listą plików.

Wprowadzona została możliwość eksportu formatu IFC4.3 dla dróg, dodatkowo uzyskano certyfikat dla eksportu IFC4 Reference View.

W oknie z listą atrybutów samego projektu możemy zauważyć dwie nowe grupy atrybutów: Georeferencja i Elementy prefabrykowane.

7. Formuły - ujednolicony zapis w różnych językach

Niezwykle ważną zmianą jest również ujednolicenie zapisu formuł w różnych językach. Przyjęto składnię w języku angielskim - dzięki temu legendy, czy same formuły używane np. w Stylach opisów, będą działały poprawnie podczas korzystania z programu w różnych wersjach językowych.

Dzięki temu unikniemy częstego komunikatu "Błąd składni", podczas pracy nad projektem opracowywanym w różnych wersjach językowych.

8. Modyfikacja otworów i elementów otworów - rozszerzenie

Wersja 2023 rozszerza możliwości zbiorczej modyfikacji otworów i ich elementów za pośrednictwem palety właściwości. Od teraz w palecie właściwości możliwym jest modyfikacja otworów w stropach, okien narożnych oraz nisz/wnęk.

dodatkowo dokonamy tu również edycji elementów otworów takich jak oblicowanie oraz wpusty.

W palecie znajdziemy również pozycję „Otwór powyżej/poniżej cięcia” - ta opcja pozwoli nam włączyć kreskowanie dla otworu wskazując, że jest on umieszczony powyżej poziomu cięcia. Kolejną opcją jest możliwość zablokowania zmiany ręcznie przypisanego kreskowania do Oblicowania - zabezpieczy nas to przed przywróceniem kreskowania w przypadku edycji samego otworu.

Nadproża zostały wyposażone w możliwość przyporządkowania „Stylu powierzchni” do wypełniania przekrojów!

9. Wizualizacja i rendering

Wersja 2023 wprowadza również ciekawe opcje w zakresie prezentacji modelu, między innymi:

-> Efekty poświaty i flary dostępne we wszystkich metodach renderingu

-> W oknie edycji powierzchni (tekstury) możemy zadać chropowatość poprzez grafikę - można to wykorzystać np. do matowienia przeszklenia, tylko w określonym obszarze

-> Efekt DOF (depth of field - głębia ostrości) - czyli rozmycie obiektów położonych blisko (lub daleko) kamery

-> Intel Open Denoiser - przyspieszenie renderowania za pomocą RTRender

10. Obiekty proxy, chmury punktów

W tym zakresie można powiedzieć o pewnego rodzaju przełomie w Allplanie. Do tej pory import dużej ilości punktów do obszaru roboczego powodował zauważalne spadki wydajności programu.

Wprowadzenie obiektów Proxy wpływa głównie na dwa obszary działania programu:

- możliwość importu chmury punktów (np. z wykorzystaniem programu Scalypso)

- praca z dużymi modelami terenu -> zostały dodane dwa style wyświetlania terenu oparte na obiektach Proxy - znacznie odciąża to program w zakresie wyświetlania terenu.

Ważnym jest również fakt, że możliwym jest dociągania kursora do punktów - np. na cele wykonania pomiarów.

11. Zbrojenie - rozkłady pozycji w palecie obiektów, przedrostek pręta

Kilka ciekawych zmian zostało wprowadzonych również w zakresie tworzenia i filtrowania prętów zbrojeniowych:

-> W palecie obiektów znajdziemy dodatkowy podpodział dotyczący prętów zbrojeniowych, to znaczy oprócz grupowania prętów po numerze pozycji wprowadzony został dodatkowy poziom, który pokazuje rozkłady prętów należących do danego numeru pozycji

-> Wśród atrybutów w grupie Inżynieria znajdziemy dodatkowy atrybut o nazwie „przedrostek pręta” - w ten sposób będzie możliwym odróżnienie jednego rozkładu od drugiego, mimo posiadania jednakowego numeru pozycji. W palecie obiektów możemy również użyć przedrostka do sortowania i filtrowania prętów zbrojeniowych. Co ważne - przedrostek jest uwzględniany podczas korzystania z narzędzia "Renumeruj pozycje"

-> Jeśli kształt pręta, któremu został przyporządkowany atrybut z wartością, będzie zapisany w palecie asystenta, to po wykorzystaniu tego kształtu pręta wartość atrybutu zostanie zachowana

12. PythonParts - automatyczne zbrojenie

W ostatnich wersjach Allplana (od v2021) możemy obserwować duży nacisk na rozwój obiektów PythonParts, a w szczególności funkcji z grupy „Automatyczne zbrojenie”. W tej grupie znajdziemy funkcje do zbrojenia: ścian, slupów, belek oraz zbrojenie na przebicie. W wersji 2023 funkcje te zostały rozszerzone, przy czym warto zwrócić tu uwagę przede wszystkim na:

-> możliwość zbrojenia wielu obiektów naraz, przy czym obiekty te mogą zostać wybrane w widoku 2D (wcześniej musieliśmy wybierać te obiekty zawsze w widoku 3D)

-> możliwość przypisania warstw do zbrojenia (wcześniej warstwa Standard)

-> zbrojenie słupów: zbrojony obiekt może być bryłą 3D (np. prostopadłościan, wcześniej musiał być to obiekt architektoniczny typu „Słup”). Dodatkowo do dyspozycji mamy dodatkowe układy zbrojenia poprzecznego np. strzemiona wielocięte, strzemiona w kształcie rombu, haki

-> zbrojenie ścian: tu również możemy wybrać wiele ścian do zbrojenia w jednym kroku. Dodatkowo otwory okienne i drzwiowe są wykrywane przez program automatycznie. Do schematu zbrojenia ścian zostały przede wszystkim dodane haki łączące pręty po obu stronach ściany. Możemy również zbroić ścianę siatkami

-> zbrojenie belek - tu warto zwrócić uwagę na możliwość wprowadzenia kilku podpór podczas zbrojenia belki (belki wieloprzęsłowe)

13. Konstrukcje stalowe (Ramy konstrukcyjne)

W zakresie konstrukcji stalowych (zwanych ramami konstrukcyjnymi) zostały wprowadzone narzędzia, które pozwolą wymodelować już większość rozwiązań konstrukcyjnych w zakresie złożonych połączeń stalowych i sposobu docięcia prętów. Główne zmiany to:

-> możliwość docięcia prętów pod dowolnym kątem (wcześniej pion, poziom i prostopadle do osi)

-> definiowanie otworów w prętach i różnych kształtów docięcia prętów (np. usuniecie półek itp.)

-> Dodatkowo w bibliotece znajdziemy dwa makra połączeń: połączenie ze stopą (blach podstawy + kotwy) oraz połączenie wzdłużne słupów - połączenie śrubowe

14. Python API i Visual Scripting

W tym obszarze warto zwrócić uwagę na dodanie do Python API i Visual Scripting narzędzia do tworzenia zbrojenia wzdłuż ścieżki. Wśród innych ciekawych zmian znajdziemy też:

-> przycisk przerwania skryptu w Visual Scripting (np. na wypadek niepożądanej pętli)

-> dodatkowe komunikaty błędów, które pozwolą na analizę problemów w skrypcie

-> nowe przykłady w bibliotece (np. ściany z pali)

-> zmianę w zakresie sposobu zapisu skryptu, zabezpieczając skrypt przed niepożądanymi zmianami osób trzecich

15. Prefabrykacja - połączenie Allplan i Planbar

Rok wcześniej byliśmy świadkiem scalenia systemu licencjonowania Allplana i Planbara (program do prefabrykacji). W bieżącej wersji oba programy zostały zupełnie scalone, tzn. wszystkie funkcje Planbara zostały zawarte w Allplanie.

Część funkcjonalności została zawarta w wersji Allplan AEC (np. prefabrykowane słupy, belki, schody czy ręcznie modelowane obiekty prefabrykowane). Część funkcji (ściany oraz stropy prefabrykowane) jest dostępna jako dodatkowe moduły.

Wśród ważniejszych funkcjonalności funkcji związanych z prefabrykacją znajdziemy m.in.:

-> tworzenie i zapis własnych elementów prefabrykowanych (np. konwersja z ręcznie modelowanych brył)

-> ściany i stropy prefabrykowane (np. ściany warstwowe, stropy z płyt kanałowych, stropy filigran i inne)

-> automatyzacja numeracji, rysunków zestawczych, edycji jednakowych elementów prefabrykowanych

16. Projektowanie dróg, modelowanie terenu

W wersji 2023 znalazły się również usprawnienia w zakresie projektowania dróg oraz pracy z terenem. W zakresie nowego modelera terenu zostały wprowadzone narzędzia modyfikacji, które pozwalają na wprowadzanie wykopów/nasypów w istniejącej siatce trójkątów.

Dodatkowo sam teren zyskał dwa dodatkowe style wyświetlania oparte na obiektach proxy. To rozwiązanie skraca wielokrotnie czas potrzebny na wczytywanie i manipulację modelem terenu (np. obrót, odświeżanie).

W zakresie narzędzi do projektowania drogi, możliwym jest przypisanie prędkości projektowej do odcinków drogi, a także eksport modelu drogi do formatu IFC4.3

17. Organizacja placu budowy

Bieżąca wersja wprowadza również wiele ciekawych narzędzi wspomagających zagospodarowanie placu budowy. Do dyspozycji mamy narzędzia takie jak:

-> żuraw wieżowy, jako obiekt PythonPart, do planowania prac dźwigowych, wraz z katalogiem maszyn. Możemy sprawdzić, czy elementy naszej konstrukcji znajdują się w odpowiedniej odległości od żurawia, a także wykryć kolizje, które mogą wystąpić podczas pracy w zakresie kolizji typu: żuraw-żuraw czy żuraw-budynek.

-> obudowy wykopów/nasypów - również jako obiekty biblioteczne typu PythonPart - znajdziemy tu elementy takie jak: ściany z pali wierconych, ściany z metalowymi palami (Soldier Pile Wall) oraz kotwy gruntowe

-> dodatkowe obiekty znajdujące się na placu budowy np. silosy, kontenery, skrzynki elektryczne, ogrodzenia itp.

18. Allplan Bridge

Wiele ciekawych zmian znajdziemy również w module Allplan Bridge. Zwrócić uwagę należy przede wszystkim na:

-> nowe przykłady obiektów mostowych w bibliotece

-> modelowanie freeform - do tej pory modelowanie opierało się w głównej mierze na wyciąganiu przekroju wzdłuż osi mostu (osi podłużnych, poprzecznych) lub na wprowadzaniu dźwigarów prefabrykowanych. W nowej wersji możliwym jest również modelowanie brył w sposób bryłowy, ale opisany parametrami, dzięki czemu bryły mogą być modyfikowane poprzez zmiany wartości parametrów

-> wprowadzenie załączników krajowych do norm - jako pierwsze załączniki wprowadzone zostały załączniki krajowe dla Niemiec, Francji i Hiszpanii

-> kontrola zmęczenia

-> rozszerzenie zawartości raportów obliczeń, dodanie wykresów 2D dla sił wewnętrznych i zbrojenia

-> nieliniowy rozkład obciążenia temperaturą, obciążenie ruchem (FLM4 i FLM5)

-> możliwość wprowadzenia osi za pomocą tabeli

-> wykonywanie pomiarów w oknie 3D

-> wymiana danych z innymi rozwiązaniami do analizy konstrukcji mostowych - oprócz RM Bridge wprowadzona została wymiana z MIDAS i Lusas

19. Inne ciekawe zmiany w Allplan 2023:

-> przywracanie pliku rysunkowego z kopii w oknie Struktury budowli - po kliknięciu prawym przyciskiem myszy na istniejący plik rysunkowy możemy wybrać narzędzie „Przywróć plik rysunkowy z kopii zapasowej”. Uwaga: plik musi być wyłączony.

-> wyszukiwarka poleceń odnajduje również funkcje, które nie znajdują się na Pasku zadań

-> na Pasku Zadań w module Inżynieria zostały umieszczone również narzędzia z grupy „Opisy” oraz „Konstrukcja”

-> przycisk przywracania pozycji opisu przekroju do pozycji domyślnej - w narzędziu „Modyfikuj linię przekrojową”

-> dwie nowe opcje modyfikacji muf/gwintów w narzędziu „Modyfikuj mufę/gwint”

-> nowe biblioteki muf/gwintów (NMB Splice Sleeve)

-> opcja „Opisy” pod prawym przyciskiem myszy również dla obiektów PythonParts

-> nowa baza dla elementów Schoeck (Biblioteka -> PythonParts)

-> eksport wielu NID-ów w jednym kroku

_____________

Powyższa lista zawiera wybrane nowe funkcjonalności pochodzące z wersji Allplan 2023.